Wykopy to jeden z rodzajów prac ziemnych, który klasyfikuje się do robót fundamentalnych — obowiązkowych, bez których przeważnie osoba zlecająca zadanie nie jest w stanie wykonać nic dalej. To samo tyczy się nasypów, wszystko jednak zależy od rodzaju projektu. Czym zatem są wykopy i nasypy? O tym dowiesz się w tym wpisie. Dodatkowo powiemy Ci, jak ważna jest dokładność wykonywania nasypów oraz dokładność wykonywania wykopów.
Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z treścią wpisu!
Czym jest wykop, a czym nasyp?
Zacznijmy od krótkiej definicji. Wykop to rodzaj prac wykonywanych pod pierwotną powierzchnią danego terenu. Nasyp natomiast to rodzaj robót ziemnych wykonywany powyżej powierzchni gruntu.
Jakie są rodzaje wykopów i nasypów?
Wiele osób zastanawia się nad tym, jakie mamy rodzaje wykopów i nasypów, oraz które z nich mogą się przydać przy realizacji zlecenia u Klienta.
W przypadku wykopów możemy podzielić je na:
- wykopy wąskoprzestrzenne,
- wykopy szerokoprzestrzenne,
- wykopy jamiste.
Nasypy natomiast dzielimy na więcej rodzajów.
Na samym początku skupimy się na nasypach pod względem miejsca, w którym zostaną wykonane. Tutaj dzielimy je m.in. na:
- nasypy wykonywane powyżej obecnego (pierwotnego) terenu,
- nasypy wykonywane w wykopach — dokładnie tak, taka sytuacja ma miejsce wtedy, gdy roboty ziemne, a dokładniej ich poziom będzie wykonywany poniżej pierwotnego terenu.
Kolejny podział nasypów to rozróżnienie robót ziemnych pod kątem sposobu ich wykonania (nasypów). Tutaj dzielimy je na:
- nasypy wzmocnione — są to nasypy zbrojone przy podstawie, mogą być również zbrojone na całości powierzchni,
- nasypy ziemne — to nasypy, które wykonujemy wyłącznie z gruntu, który wcześniej został wykopany.
Nasypy dzielimy również ze względu na funkcję, tzn.:
- nasypy drogowe,
- nasypy wykonywane do tworzenia budowli hydrotechnicznych, np. wałów i (lub) zapór,
- nasypy pod infrastrukturę kolejową,
- nasypy pod budowle kubaturowe,
- itd.
Polecamy także: Roboty ziemne — wszystko, co musisz wiedzieć.
Dokładność wykonywania wykopów i nasypów, dlaczego jest tak ważna?
Dokładność wykonywania wykopów i nasypów to element kluczowych przy realizacji projektu. Poniżej przedstawimy Ci informacje o tym, dlaczego jest to tak ważne.
Bezpieczeństwo na placu budowy
Oczywiście bezpieczeństwo to element fundamentalny. Niedokładne wykonanie nasypu, jak i wykopu może wiązać się z potencjalnymi zagrożeniami w postaci osunięć i ubytków gruntu, na czym może ucierpieć dana struktura, np. dom, który ma powstać w określonym miejscu w przyszłości.
Stabilność struktury
Kolejnym aspektem jest integralność i stabilność budowanych struktur. Precyzyjne wykopy, dostosowane do specyfikacji projektu, zapewniają odpowiednie warunki np. pod fundamenty budowlane. Z kolei, odpowiednio skomponowane i zrealizowane nasypy (skarpa wykopu) odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu trwałości dróg, mostów i innych struktur.
Redukcja negatywnego wpływu na środowisko
Dokładne umacnianie skarp wykopów oraz nasypów ma również pozytywne oddziaływanie na ekologię. Precyzyjne prace ziemne są niezwykle ważne. Odpowiednio wykonane wykopy i nasypy minimalizują ryzyko erozji, zanieczyszczenia wód gruntowych i innych negatywnych skutków dla środowiska naturalnego. Co więcej, minimalizują koszty, które Klient musiałby ponieść po czasie, by przywrócić pierwotny stan wykopów i nasypów.
Obszar wykopu/nasypu
Obszar wykopu, jak i nasypu trzeba dokładnie rozplanować, aby wykopywanie ziemi oraz przemieszczenie ziemi przebiegło w sposób prawidłowy. Bardzo ważne jest, aby dokładnie wyznaczyć obszar prac, oraz ująć w projekcie kształt tych elementów budowlanych po to, by w przyszłości nie powstało np. przemieszczanie ziemi, czy osiadanie nasypu.
Poniżej przedstawimy Ci kilka czynników, które należy wziąć pod uwagę:
- Projekt budowlany — to podstawowy dokument, jaki wspólnie uzgadniamy z Klientem. Określamy w nim zakres i wymagania dotyczące zlecenia, w tym nasypów i wykopów. W planie zamieszczamy m.in. informacje o lokalizacji, wymiarach, kształcie, głębokości, rodzaju gruntu, liczbie sprzętu i materiałach (oraz ich ilości) do wykonania zlecenia.
- Charakterystyka terenu — w charakterystyce zamieszczamy dokładne dane dotyczące rodzaju gruntu, nachylenia ternu, poziomie wód gruntowych itp. Wszystkie te czynniki mają bezpośredni i bardzo ważny wpływ na przebieg dalszych robót ziemnych.
- Warunki lokalne — w tym przypadku ujmujemy obecność infrastruktury podziemnej, dróg, budynków oraz obszarów objętych ochroną.
- Przepisy prawne — tutaj bierzemy pod uwagę wszystkie normy dotyczące robót ziemnych, które są definiowane przez wymogi bezpieczeństwa, dotyczące hałasu i wibracji, ochrony środowiska itp.
Wykopy wąsko i szeroko przestrzenne — czym są i czym się różnią?
Jak już wspominaliśmy wyżej, wykopy dzielą się na 2 podstawowe rodzaje. Warto zaznaczyć, że przed pogłębianiem dna wykopów zawsze wpierw przeprowadzane jest humusowanie — zdjęcie wierzchniej warstwy, najbardziej urodzajnej gleby, której jednocześnie się nie pozbywamy na stałe. Wierzchnia warstwa gruntu jest bogata w składniki odżywcze, które w przyszłości wpłyną na wzrost roślinności. Zawsze odkładamy ją w uprzednio wyznaczone miejsce, by po zakończeniu prac obłożyć nią dany obszar.
No dobrze, przechodząc jednak do meritum — wykopy dzielimy na 2 rodzaje. Poniżej dokładnie opiszemy Ci każdy z nich.
Wykopy wąskoprzestrzenne
Wykopy wąskoprzestrzenne to rodzaj wykopów, których szerokość jest mniejsza lub równa 1,5 metra. Ten rodzaj wykopów wykonujemy przy budynkach, które nie muszą być nisko osadzone — np. w sytuacjach, gdy dom nie będzie posiadać piwnicy. Długość natomiast jest dowolna. Wąskoprzestrzenne wykopy wykorzystuje się przede wszystkim przy pracach związanych z ławami fundamentowymi.
Należy zaznaczyć, że głębokość ław najczęściej nie przekracza 50 centymetrów, przeważnie oscyluje w graniach od 30 do 50 cm. Szerokość natomiast powinna być o 30 cm szersza od szerokości wykorzystywanych ław. Choć nie jest to zasada, której należy się trzymać “kurczowo”. Zawsze jednak należy zadbać o to, by szerokość w dalszej kolejności nie powodowała żadnych problemów ze zbudowaniem szalunków.
Wykopy szerokoprzestrzenne
Wykopy szerokoprzestrzenne to rodzaj, którego szerokość przekracza 1,5 metra na dnie wykopu. Ten rodzaj wykopów stosuje się przede wszystkim przy budowaniu domów podpiwniczonych w całości lub tylko częściowo.
Szczególną rolę przy wykopach szerokoprzestrzennych odgrywa głębokość wykopu, która musi znajdować się pod strefą przemarzania gruntu — tzn. na poziomie 0,8 do 1,4 metra.
Istotną kwestią przy wykopach szerokoprzestrzennych jest również skarpowanie — w ten sposób zabezpieczenia się ściany wykopów.
Jeżeli głębokość wykopu przekracza 4 metry, należy zabezpieczyć ściany wykopu zgodnie ze specjalnie zaprojektowaną dokumentacją.
Jak wygląda nachylenie skarp przy budowie wykopów pod domy? Wszystko zależy od rodzaju gruntu. Dla:
- gruntów ilastych kąt nachylenia wynosi 70-80 stopni,
- gruntów skalistych 90 stopni,
- gruntów piaszczystych jest to 45-55 stopni,
- gruntów gliniastych natomiast 60-90 stopni.
Dodatkowo — czym jest wykop liniowy?
Wykop liniowy charakteryzuje się długim i zarazem wąskim pasem terenu roboczego. Ten typ wykopów stosuje się do układania rurociągów, instalacji gazowych, elektrycznych, kanalizacyjnych, dróg itp., pod powierzchnią terenu.
Zobacz również: Kopanie stawu — jak wyglądają prace w praktyce?
Jakimi metodami wykonujemy nasypy?
Już wiesz, jak ważna jest dokładność wykonywania nasypów. W tym podpunkcie przedstawimy Ci pokrótce metody, dzięki którym wykonuje się nasypy:
- Metoda czołowa — przy tej metodzie prace wykonuje się poprzez nakładanie pochyłych warstw gruntu od czoła, aż po całą szerokość przekroju. To szczególnie dobre rozwiązanie wykorzystywane na terenach bardziej zaawansowanych, o dużym nachyleniu.
- Metoda warstwowa — to najpopularniejsza metoda polegająca (jak sama nazwa wskazuje) na układaniu warstw gruntu na nasypie na całej jego długości i szerokości.
- Metoda poprzeczna — polega na bocznym układaniu (wysypywaniu) mas ziemi na całą wysokość nasypu. To dobre rozwiązanie w przypadku poszerzania już istniejących nasypów.
Jak umocnić skarpę? Metody uchronienia skarp
Jak zabezpieczyć skarpę przed erozją? Dlaczego prawidłowe umocnienie skarp jest tak istotne?
Prawidłowa ochrona skarp jest bardzo ważna. Na szczęście istnieje wiele możliwości, którymi można osłonić ten obszar robót ziemnych przed zniszczeniem. Poniżej przedstawimy metody uchronienia skarp:
- brukowanie skarp,
- użycie mat szkółkarskich,
- użycie włóknin ogrodowych (mowa tutaj przede wszystkim o skarpach ogrodowych, to samo tyczy się punktu wyżej),
- użycie ekokratek (to ciekawe rozwiązanie przy umacnianiu skarp wykopów w stawie),
- darń — trawy, które z upływem czasu rozwijają system korzeni, który dodatkowo chroni skarpy ziemne nasypów,
- użycie narzutów kamiennych.
Umocnienie skarp jest bardzo ważnym przedsięwzięciem, ponieważ z czasem ulegają erozji. W szczególności wpływ na ich degradację ma woda opadowa, wiatr oraz wysokie temperatury. Nieodpowiednie zabezpieczenie może spowodować osiadanie nasypu, przemieszczanie ziemi, które kolejno może negatywnie wpłynąć na kształtowanie skarp.
Jak wygląda przygotowanie terenu pod wykopy i nasypy?
Co jest potrzebne do wykonania wykopu? Wydobywanie gruntu tylko z pozoru jest rzeczą prostą, zwłaszcza jeżeli mówimy o projekcie większej skali.
- Dokumentacja projektowa — to właśnie na niej opieramy całość zlecenia. Na jej podstawie planujemy wszystkie dalsze działania.
- Badania geotechniczne — fundamentalną kwestią jest również przeprowadzenie badań geotechnicznych, które pokażą, jaki grunt występuje na danym terenie, w tym poziom wód gruntowych oraz inne czynniki mogące mieć wpływ na realizację zlecenia.
- Roboty ziemne — prace ziemne planowane są z najwyższą starannością. Jakby nie patrzeć, teren terenowi nierówny. W zależności od potrzeb prace ziemne mogą obejmować karczowanie terenu, wymianę gruntu, usunięcie warstwy humusu, niwelację terenu (w tym zestawienie ilości niwelowanego gruntu) oraz inne czynności przygotowawcze.
- Oznaczenie terenu — po wykonaniu prac przygotowawczych przystępujemy do wyznaczenia terenu pod dalsze prace, zgodnie z informacjami zawartymi w projekcie. W tym celu wykorzystujemy nowoczesny sprzęt geodezyjny, który pomaga zachować wysoką precyzję.
Nasypy kontrolowane i niekontrolowane — czym są?
Poniżej przedstawimy Ci krótką charakterystykę każdego z tych rodzajów nasypów — nasypy kontrolowane i niekontrolowane.
Kontrolowane nasypy
Kontrolowane nasypy to rodzaj prac ziemnych, który dotyczy układania kolejnych po sobie warstw materiału w celu zabezpieczenia oraz utwardzenia nasypu o satysfakcjonującej wysokości. Następnym krokiem jest zagęszczenie gruntu (ubijanie go) przy pomocy specjalnych maszyn (w tym przypadku zagęszczarek).
Niekontrolowane nasypy
Nasypy niekontrolowane to grunty, które powstały np. na zwałowiskach i wysypiskach (w sposób niekontrolowany) — w miejscach, gdzie uprzednio były przerabiane surowce w zakładach przemysłowych.
Dodatkowe informacje
Jaki grunt użyć do wykonania nasypu?
Jaki grunt na nasyp? Najlepszymi rodzajami gruntów pod nasypy są grunty:
- żwirowe,
- piaszczyste,
- kamieniste,
- piaszczysto-gliniaste.
Podkreślamy również, że nie są to jedyne materiały, z których można wykonać nasyp. Jest ich znacznie więcej, aczkolwiek, przy innych rodzajach należy staranniej zabezpieczać nasyp przed erozją.
Podsumowanie
Mamy nadzieję, że w ciekawy, a zarazem prosty sposób opisaliśmy Ci wszystkie niezbędne informacje związane z tworzeniem wykopów i nasypów.
Chcesz zlecić roboty ziemne? Skontaktuj się z nami, pomożemy!